Tapu haklarının sadece belirli kişiler tarafından kullanması ya da belirli amaçlarla sınırlandırması anlamına gelen şerh koyma işlemi, tapu sahiplerini ve gayrimenkul yatırımcılarını direkt olarak etkilediğinden göz ardı edilmemelidir. Bu yazımızda, tapu üzerindeki hak sahipliğine kısıtlama getirmek için emlak sektöründe sıkça bahsedilen şerh kullanımıyla ilgili ayrıntıları sizlerle paylaşacağız.
Şerh Nedir?
Bir mülkiyetin hak sahipliği konusunda kısıtlamalar veya uyarılar getirmek için tapu şerhi kullanılır. Tapu şerhinde, tapu kütüğüne ait olan şerhler bölümüne kaydedilerek mala ilişkin kısıtlamalara yer verilir. Böylelikle mal satın almak isteyen kişiler ilgili mal hakkında belirli özellikler taşıyan sınırlı bir kullanma hakkına sahip olur ve bu nedenle her türlü işlemde bulunamayacaktır. Örnekler arasında; ön alma hakkı (şufa), geri alma hakkı (vefa), aile evi şerhi ve satış vaadi gibi seçenekler sayabiliriz.
Kimler Tapuya Şerh Koyabilir?
Kimler tapuya şerh koyabilir sorusuna gelirsek, tapuda şerh konusunda herhangi bir sınırlama olmaksızın herkesin şerh koyma hakkına sahip olduğunu belirtmekte fayda vardır. Ancak, eşlerin karşılıklı haklarını korumak için kanunlar özel durumlarda eşlere tapuya şerh hakkı tanınmaktadır. Böylece ortak yaşadıkları evi tek taraflı olarak satmalarını veya tasarruf hakları uygulamalarını engellemeyi amaçlayan bir eşe aile evi şerhi koydurma yetkisi verilmektedir.
Tapu Şerhi Nasıl Konulur?
Tapuya şerh koymak, tapunun sahibi, davalı ve alacaklı olan kişiler tarafından yetkili mercilere başvuruda bulunularak yapılabilir. Bu işlemler borçlu ile alacaklı arasında meydana gelen anlaşmazlıklarda kullanıldığı gibi genel olarak da uygulanabilir. İşleme devam etmeden önce herkesin yetki verilmesi ve belirli miktarlar ödenmesi gerekmektedir. Koyulan şerhin geçerli süresi ise genellikle alacaklının durumuna göre değişkenlik gösterebilir; ancak, çoğu zaman 5 ila 10 yıllar arasında geçerlidir. Yapılan başvuru talebi onaylandıktan sonra, 5 yıllık süre zarfında tapuya hak sahiplerine özgü bir şerh konabilir. Borcun ödenmesi durumunda ise bu süre ortadan kalkacak ya da uzatma güncellemeleriyle sürmesini devam ettirebilirsiniz.
Tapu Şerhi Nasıl Sorgulanır?
Tapu Şerhi Sorgulama, hak sahibi olan kişinin tapu şerh süresini ve durumunu öğrenmesi için yapılan bir işlemdir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün Tapu Bilgileri Sorgulama Sistemi aracılığıyla online olarak gerçekleştirilebilecek bu sorgulamadan önce e-devlet hesabına giriş yapmak ve kimliğini doğrulamak gerekmektedir. Ardından ilgili ekranda sunulan talimatlar izlenerek tapu şerh sorgulamasında sonuca ulaşabilirsiniz.
Tapuya Şerh Koymak için İstenen Belgeler Nelerdir?
Emlak sektöründe gerçekleştirilen tapu devrinde ve satışında gerekli olan şerhlerin uygulanabilmesi için tapu ve kadastro müdürlüğüne başvuruda bulunulması gerekmektedir. Başvuru için istenen evraklar arasında;
- İlgili şerh talebini içeren dilekçe,
- Vukuatlı nüfus kayıt örneği,
- C nüfus cüzdanları,
- Evlilik cüzdanları ve muhtarlıktan alınan belgeler,
- Zorunlu Deprem Sigortası (DASK),
- Noter onaylı sözleşme,
- Vesikalık fotoğraf,
- Tüzel kişiler için yetki belgesi sayılabilir.
Uygun evraklar bir araya getirilerek eksiksiz biçimde başvuru yapmaktan sonra harç ve vergiler ödenerek şerh koyma işlemleri tamamlanabilmektedir.
Tapuda Şerh Kaldırabilir mi?
Şerhin koyulduğu andan itibaren belli bir süreye sahip olan tapu şerhleri, normal çerçevede 5 yıl boyunca geçerlidir ve sürenin sonunda hiçbir hüküm ifade etmeyerek bittiğinden, tapuda eklenmiş şerhin bu zamana kadar otomatik olarak kalkması mümkündür. Ancak istenilenin aksine gitmesi durumunda, ilgili kişiler haklı görülmeleri halinde hak talebinde bulunabilmelidir. Bu taleplerini kanıtlamaları durumunda tazminat davasını da mahkeme yoluyla açabilmektedirler.
Artık ev ve araba sahibi olmak zor değil! BDDK Lisanslı Katılımevim ile, kredi ve faizlere gerek kalmadan evinize ve aracınıza kolayca sahip olabilirsiniz. Şimdi hemen 444 11 00’u arayarak ilk adımınızı atabilirsiniz. Güvenli, hızlı ve kişiye özel hizmetler sunan Katılımevim ile hayallerinize bir adım daha yaklaşabilirsiniz.